Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging of aandoening van het zenuwstelsel. Hierdoor kunnen de spieren die nodig zijn voor het spreken niet goed worden aangestuurd, waardoor de spraak moeilijk verstaanbaar kan worden. In dit artikel bespreken we wat dysartrie precies is, welke klachten en symptomen het veroorzaakt en welke behandelmogelijkheden er zijn.
Wat is dysartrie?
Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging of aandoening van het zenuwstelsel. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een beroerte, een hersentumor, een hersenbloeding, een neurologische aandoening zoals de ziekte van Parkinson of ALS, of een traumatisch hersenletsel. Bij dysartrie zijn de spieren die nodig zijn voor het spreken niet goed aangestuurd, waardoor de spraak moeilijk verstaanbaar kan worden.
Dysartrie kan verschillende vormen aannemen, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Zo kan de spraak bijvoorbeeld onduidelijk of binnensmonds klinken, langzaam of juist snel zijn, of gepaard gaan met ongecontroleerde bewegingen van de mond of het gezicht.
Welke klachten en symptomen veroorzaakt dysartrie?
De klachten en symptomen van dysartrie kunnen sterk variëren, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
– Onverstaanbare spraak: de spraak kan onduidelijk, binnensmonds of moeilijk verstaanbaar zijn.
– Vertraagde spraak: de spraak kan langzaam en moeizaam zijn.
– Versnelde spraak: de spraak kan juist snel en onduidelijk zijn.
– Monotoon of eentonig stemgeluid: de stem kan weinig variatie in toonhoogte of intonatie hebben.
– Ongecontroleerde bewegingen van de mond of het gezicht: dit kan bijvoorbeeld leiden tot kwijlen, tics of grimassen.
– Vermoeidheid of snel buiten adem zijn tijdens het spreken: dit kan leiden tot verminderde spraakverstaanbaarheid en verminderde communicatievaardigheden.
Daarnaast kunnen mensen met dysartrie ook moeite hebben met het begrijpen van anderen, het lezen en schrijven van teksten, en het uitvoeren van dagelijkse activiteiten zoals eten en drinken.
Welke behandelmogelijkheden zijn er voor dysartrie?
De behandeling van dysartrie is afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. In sommige gevallen kan de spraakstoornis vanzelf verbeteren, bijvoorbeeld na een beroerte of hersenletsel. In andere gevallen is behandeling nodig om de spraak te verbeteren en de communicatievaardigheden te herstellen.
Enkele veelvoorkomende behandelmogelijkheden voor dysartrie zijn:
– Logopedie: een logopedist kan helpen bij het verbeteren van de spraak, het vergroten van de communicatievaardigheden en het verminderen van de symptomen van dysartrie. Dit kan bijvoorbeeld door middel van oefeningen voor de spieren van de mond en het gezicht, ademhalingsoefeningen en spraaktherapie.
– Medicatie: in sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen van dysartrie te verminderen, bijvoorbeeld bij de ziekte van Parkinson.
– Chirurgie: in zeldzame gevallen kan chirurgie nodig zijn om de oorzaak van dysartrie te behandelen, bijvoorbeeld bij een hersentumor.
Daarnaast zijn er ook enkele algemene tips die kunnen helpen bij het omgaan met dysartrie, zoals:
– Praat rustig en duidelijk: spreek langzaam en duidelijk, en gebruik korte zinnen.
– Gebruik ondersteunende communicatiemiddelen: dit kan bijvoorbeeld een spraakcomputer, een gebarenboek of een schrijfblok zijn.
– Vermijd afleidingen: zorg voor een rustige omgeving zonder te veel achtergrondgeluiden of visuele prikkels.
– Neem voldoende rust: vermoeidheid kan de symptomen van dysartrie verergeren, dus zorg voor voldoende rust en ontspanning.
Conclusie
Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging of aandoening van het zenuwstelsel. Hierdoor kunnen de spieren die nodig zijn voor het spreken niet goed worden aangestuurd, waardoor de spraak moeilijk verstaanbaar kan worden. De klachten en symptomen van dysartrie kunnen sterk variëren, afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Gelukkig zijn er verschillende behandelmogelijkheden beschikbaar, zoals logopedie, medicatie en chirurgie. Daarnaast zijn er ook enkele algemene tips die kunnen helpen bij het omgaan met dysartrie. Het is belangrijk om tijdig hulp te zoeken bij een logopedist of andere zorgverlener als u vermoedt dat u of iemand in uw omgeving dysartrie heeft.